‘’Köşe yazısına helal sertifikasını nerden aldın kardeşim?’’ Dediğinizi duyar gibiyim. Köşe yazısına gelene kadar hangi ürünlere helal sertifikası alınmış, bunun da mı helali haramı var dedirten o kadar fazla gıda ürünü var ki saymakla bitirmek mümkün değil.
Öncelikle bu konu üzerinde çok ciddi çalışmalar yapanların, inceleyenlerin, araştıranların sadece helaldir veya haramdır şeklinde açıklama yapmalarından ziyade; mantık çerçevesinde, sebep sonuç ilişkisini kurup, ispat ederek açıklama yapmalarını aslında ben değil herkes talep ediyor. Bu şekilde açıklama yapmaya çalışan kişiler ve kurumlar var. Takdir ediyorum lakin bu konu da çok ciddi bir bilgi kirliliği de var. Bunu da dile getirmek zorundayım.
Zaten gıda ürünlerini tüketirken helal gıda ürününe hassas olanlar ince eleyip sık dokuyor. Şüpheli gördüğünü veya açıklamasına ulaşamadığı ürünü tüketmekten kaçıyor ve araştırıyor. Artık bu konuda bu kadar hassas olan, ince düşünen bireyi yanlış yönlendirmek ya da sebebini söylemeden olayı kestirip atmayı doğru bulmuyorum. Bu yazıda şu helaldir şu haramdır demekten ziyade bir ürüne helal sertifikası nasıl verilir, hangi aşamalardan geçer ve en önemlisi bu aşamalar yeterli mi değil mi gibi konulara firma veya ürün ismi kullanmadan değinmek istiyorum.
1) Domuz eti ve domuzdan elde edilen diğer gıda ürünlerinin direkt veya dolaylı yoldan başka bir gıda ürünü içinde kullanıldığı ürünler.
2) Alkol içeren yiyecek veya içecekler
3) İslam dinine uygun kesilmeyen veya kesilmeden önce ölmüş hayvanlar
4) İslam dinine göre tüketilmesi haram olan hayvanlar
5) Kan ve kandan elde edilen yan ürünler
Bu yukarıda saydığım 5 temel madde aslında bir gıda ürününün helal sertifikası alması için uzak durması gereken kurallardır. Eğer bir gıda ürünü üretilirken bu kuralları çiğnemeden üretiliyorsa, hijyen ve sanitasyon kurallarına uyuyorsa ve helal sertifikası için başvuru yaptıysa muhtemelen rahat bir şekilde denetimi geçecek ve helal sertifikası alacaktır.
Herkesin aklına gelen, çok sık sorulan birkaç sorudan biri de tamamen bitkisel olan ürünler için helal sertifikası nasıl alınmış olduğudur. Bu durum da şu şekilde açıklıyorlar. ‘’Eğer bitkisel ürün elde edilirken alkol kullanılmamışsa, yukarıda saydığım şartlar tamamen yerine getirilmişse ürüne helal sertifikası verilir.’’
Bir diğer sık sorulan soru fermente ürünlerin (yoğurt, sirke, kefir, boza vb.) içerisinde bir miktar alkol bulunduğundan dolayı helal midir şeklindedir. Fermente ürün olmasa da meyve sularında yine bir miktar alkol bulunur. Miktarın az olması sebebiyle bu ürünlere yine helal sertifikası verilir.
Son olarak benim helal sertifikası veren kurum veya kuruluşlara bir önerim var. Fikrime katılır mısınız bilmiyorum. Bence bu kurumlar veya kuruluşlar helal sertifikası verirken, ürünü çıkaran firmanın buzdağının altında kalan kısımlarını da incelesinler. Örneğin etiket beyanlarının tamamı eksiksiz ve doğru mu? Firma çalışanlarına maaşlarını zamanında ödemiş mi? Firma vergi ödemelerini, devlete eksiksiz ve zamanında yapmış mı? Çalışanlara eşit şekilde davranmış, hiç kimseye mobbing yapmamış ve hak ettikleri ücreti vermiş mi? Firmanın çalışma saatleri normal mesai saatlerinin içinde mi? Sayamadığım daha sayısız diğer sosyal konulardan da firma üzerine düşeni yapmış mı? Bu sorular sorulmadığında gerçekten helal sertifikalı ürün almış oluyor muyuz? O gıda ürünü soframıza gelirken bir kişi bile haksızlığa uğramış mıdır? Satın alan müşteri kandırılmış mıdır? Ben bir kere daha düşünmek gerekir diyorum.